Bletët dhe pjalmuesit e tjerë, si fluturat, lakuriqët e natës dhe kolibrat, janë gjithnjë e më shumë nën kërcënim nga aktivitetet njerëzore.
Megjithatë, pllenimi është një proces themelor për mbijetesën e ekosistemeve tona. Pothuajse 90% e specieve të bimëve të egra të lulëzuara në botë varen, tërësisht, ose të paktën pjesërisht, nga pllenimi i kafshëve, së bashku me më shumë se 75% të kulturave ushqimore në botë dhe 35% të tokës bujqësore globale. Jo vetëm që pjalmuesit kontribuojnë drejtpërdrejt në sigurinë ushqimore, por ata janë çelësi për ruajtjen e biodiversitetit.
Për të rritur ndërgjegjësimin për rëndësinë e pjalmuesve, kërcënimet me të cilat përballen dhe kontributin e tyre në zhvillimin e qëndrueshëm, OKB-ja caktoi 20 majin si Ditën Botërore të Bletës.
Qëllimi është të forcohen masat që synojnë mbrojtjen e bletëve dhe pjalmuesve të tjerë, të cilët do të kontribuonin ndjeshëm në zgjidhjen e problemeve që lidhen me furnizimin global të ushqimit dhe eliminimin e urisë në vendet në zhvillim.
Bleta e angazhuar me rininë
Në njohjen e rolit kryesor që rinia mund të luajë në adresimin e sfidave me të cilat përballen bletët dhe pjalmuesit e tjerë, Dita Botërore e Bletëve 2024 fokusohet në temën “Bleta e angazhuar me të rinjtë”. Kjo temë thekson rëndësinë e përfshirjes së të rinjve në përpjekjet për ruajtjen e bletëve dhe pjalmuesve, duke i njohur ata si kujdestarët e ardhshëm të mjedisit tonë.
Fushata e këtij viti synon të rrisë ndërgjegjësimin e të rinjve dhe aktorëve të tjerë për rolin thelbësor të bletëve dhe pjalmuesve të tjerë në bujqësi, ekuilibrin ekologjik dhe ruajtjen e biodiversitetit. Duke i angazhuar të rinjtë në aktivitetet e bletarisë, iniciativat arsimore dhe përpjekjet avokuese, ne mund të frymëzojmë një brez të ri liderësh mjedisorë dhe t’i fuqizojmë ata që të kenë një ndikim pozitiv në botë.
Nxitja e sistemeve bujqësore më të larmishme dhe reduktimi i varësisë ndaj kimikateve toksike mund të lehtësojë rritjen e pllenimit. Kjo qasje mund të përmirësojë cilësinë dhe sasinë e ushqimit, duke përfituar si popullsinë njerëzore ashtu edhe ekosistemin.
Ne duhet të veprojmë tani
Bletët janë nën kërcënim. Shkalla e zhdukjes së specieve aktuale është 100 deri në 1000 herë më e lartë se normalja për shkak të ndikimeve njerëzore. Afro 35 për qind e pjalmuesve jovertebrorë, veçanërisht bletët dhe fluturat, dhe rreth 17 për qind e pjalmuesve vertebrorë, si lakuriqët e natës, përballen me zhdukjen globalisht.
Nëse kjo prirje vazhdon, kulturat ushqyese, si frutat, arrat dhe shumë kultura perimesh do të zëvendësohen gjithnjë e më shumë nga kulturat kryesore si orizi, misri dhe patatet, duke rezultuar përfundimisht në një dietë të çekuilibruar.
Praktikat intensive të bujqësisë, ndryshimi i përdorimit të tokës, monokultura, pesticidet dhe temperaturat më të larta që lidhen me ndryshimet klimatike, të gjitha paraqesin probleme për popullsinë e bletëve dhe, si rrjedhojë, cilësinë e ushqimit që ne kultivojmë.
Duke njohur dimensionet e krizës së pjalmimit dhe lidhjet e saj me biodiversitetin dhe jetesën njerëzore, Konventa për Diversitetin Biologjik e ka bërë prioritet ruajtjen dhe përdorimin e qëndrueshëm të pjalmuesve. Në vitin 2000, Iniciativa Ndërkombëtare e Pjalmuesve (IPI) u krijua ( vendimi COP V/5, seksioni II) në Konferencën e Pestë të Palëve (COP V) si një iniciativë ndërsektoriale për të promovuar përdorimin e qëndrueshëm të pjalmuesve në bujqësi dhe ekosistemet përkatëse. Qëllimet e tij kryesore janë monitorimi i rënies së pjalmuesve, adresimi i mungesës së informacionit taksonomik mbi pjalmuesit, vlerësimi i vlerës ekonomike të pjalmimit dhe ndikimi ekonomik i rënies së shërbimeve të pjalmimit dhe mbrojtja e diversitetit të pjalmuesve.
Së bashku me koordinimin e Iniciativës Ndërkombëtare të Pjalmuesve (IPI), FAO ofron gjithashtu asistencë teknike për vendet për çështje që variojnë nga mbarështimi i mbretëreshës te mbarësimi artificial deri te zgjidhjet e qëndrueshme për prodhimin e mjaltit dhe marketingun e eksportit.
/Motilokal.com
