Sipas hulumtimit të kryer nga Universiteti i Edinburgut një në gjashtë pika të qumështit të prodhuar në mbarë botën humbet ose është tretur. Gjashtëmbëdhjetë për qind e produkteve të qumështit ose 116 milionë ton humbet ose tretët çdo vit në nivel global, sipas Prof. Peter Alexander, anëtar i Akademisë së sapo formuar të Bujqësisë dhe Sigurisë Ushqimore, transmeton the guardian.
Ai llogariti se shitësit, shpërndarësit dhe konsumatorët janë përgjegjës për gjysmën e këtyre mbeturinave, duke hedhur afërsisht 60 milionë ton qumësht në vit. Sipas tij rreth 55 milionë ton humbasin para se të arrijnë në dyqane, gjatë prodhimit dhe shpërndarjes për shkak të prishjes dhe mbetjeve në fermë, ose ndërsa qumështi është duke u shpërndarë dhe eksportuar jashtë vendit.
Megjithatë, disa analistë besojnë se shifrat e mbeturinave të qumështit mund të jenë të larta deri në 30 për qind, nëse do të merren parasysh mungesat e mosefikasitetit, paaftësive të tilla si përmbytja e tregjeve të huaja, duke përdorur qumështin si ushqim të kafshëve për konsum.
“Për të arritur një sistem më efikas dhe për të zvogëluar ndikimet mjedisore nga prodhimi i ushqimit, ne duhet të shqyrtojmë mënyrat për të reduktuar të gjitha këto burime humbjesh”, tha Aleksandri.
Në shumë vende në zhvillim, përqindja e qumështit të humbur nga ferma në dyqan është shumë më e lartë se në vendet më të zhvilluara ekonomikisht, për shkak të vështirësive në ruajtjen dhe transportimin e produkteve. Për shembull, 15 për qind e qumështit të prodhuar në Oman humbet në nivel të fermës, krahasuar me 0 për qind në Suedi, sipas Organizatës së Kombeve të Bashkuara për Ushqimin dhe Bujqësi (FAO).
Në vendet më të zhvilluara, të tilla si Mbretëria e Bashkuar, qumështi dhe qumështoret kanë tendencë për t’u hedhur në tregun me pakicë. Sipas Wrap, një e pesta e të gjitha mbetjeve të ushqimit në Britani të Madhe është nga qumështoret.
Pavarësisht kësaj, prodhimi i qumështit po rritet me shpejtësi në mbarë botën gjatë katër viteve të fundit, duke u rritur me 6 për qind midis 2014 dhe 2018 , sipas Departamentit Amerikan të Bujqësisë (USDA). Rritjet më të mëdha të prodhimit janë parë në Indi, Kanada, Holandë dhe Irlandë.
Në Evropë në mënyrë të ndjeshme është rritur prodhimi i qumështit në vitin 2015 kur u hoq kuota evropiane e qumështit, e cila kishte kufizuar sasinë e fermerëve që mund të prodhonin.
Fermerët në të gjithë Evropën nxituan të rritnin prodhimin e tyre për të maksimizuar fitimet, në të njëjtën kohë kërkesa për qumështore ra në Azi, veçanërisht në Kinë dhe Rusi.
Në BE çmimet e qumështit kanë rënë nga mesatarisht 37 cent për kg në 2014 në 28 cent në vitin 2018, sipas Bordit Evropian të Qumështit (EMB). Çmimet botërore të qumështit u rikthyen disi në 2016, ndonëse jo në nivelet para 2014-ës.
Bordi Evropian i Qumështit vlerëson se rritja e madhe e prodhimit në këtë periudhë ka çuar në një tepricë prej 11 milionë ton në tregun botëror.
Komisioni Evropian ka ndërmarrë disa veprime për të zbutur efektet e liberalizimit të tregut. Që nga korriku i vitit 2015, ajo ka blerë rreth 380,000 ton pluhur qumësht të skremuar nga mbiprodhimi në magazinimin publik i njohur si skema e ndërhyrjes së kërkesës. Komisioni Evropian tani është duke u përpjekur ta shesë këtë pluhur, por me rritjen e furnizimeve, çmimet kanë pësuar rënie.
Shumica e fermave të qumështit në Evropë janë biznese familjare dhe çdo reduktim i prodhimit do të thotë humbje e të ardhurave familjare. Çmimet e ulëta të qumështit kanë pasur pak efekt në nivelet e prodhimit, pasi fermerët vazhdojnë të prodhojnë më shumë qumësht për të mbështetur rrjedhën e tyre të parasë.
Sipas Shoqatës së Qumështarëve dhe Tregtarëve Britanik rreth një e treta e të gjithë ushqimit që prodhohet çdo vit është e humbur, krahasuar me 16 për qind të industrisë së qumështit./Gazeta Bujku
